Heel Borneo

Marit geschreven. 13-02.
Goedemorgen! Opgestaan met een serieus gesprek. Dat was even nodig. Daarna toast met snoepjes jam en opzoek naar iemand die ons naar het eiland Sapi wil brengen. De man is snel gevonden. Of eigenlijk heeft hij ons gevonden. Na 15 min heeft hij nog meet mensen voor op zijn bootje gevonden en varen we naar het eiland Manutik. Ook prima!
De snorkel die we op Koh Chang hebben gekocht komt goed van pas. Prachtige vissen met verschillende kleuren en vormen. Helaas is bij al het koraal kapot getrapt Door de vele toeristen.
Op het eiland hebben we een rustiger plekje gevonden waar we kijken naar de zee en naar alle Chinezen die selfies maken. Vanaf 15 uur wordt het echt rustig en zingen we op een onbewoond eiland...

Na een lekkere douche eten We dit keer gefrituurde vis met zee groente en rijst
Geregeld komen er bedelende meisjes van een jaar of 8 langs. Veel mensen geven ze 1 ringt (0.23euro). Van ons niets.
Nog even genieten van de boulevard en dan naar bed. Morgen vroeg op voor de bus naar Kinabalu national park.


Marit geschreven 14-1.
Het busje naar het national park rijdt voor onze neus weg. Over 1,5 uur gaat er weer 1 tenzij het busje al eerder vol zit. Nog even ontbijten dan. Vette roti met lekker putje. We gaan oprijd terug voor het busje en passen er nog in! We betalen meer dan de locals en als Derk er wat van zegt zijn onze backpacks de reden van de meerprijs. Een vrouw met 3 gigantische shoppen hoeft niet extra te betalen. Laat maar gaan... De eerste keer dat ons dit bewust gebeurd. Voelt niet fijn maar alla.
Na ween busrit van 1,5 uur en afgezet te worden bij een te duur hostel gaan we het national park in. Een leuke wandeling van 3,5 uur. Heerlijke schaduw van de sprookjes achtige bomen. Morgen tijd voor een lange wandeling.
Vanacht slapen we op een dorm. Dat is weer even wennen denk ik.

Derk weer. 15 - 01
Het dorm slapen is niet bevallen. Veel gesnurk en megafoon hoest buien 's nachts. Ook telefoneren om 6 uur en andere herrie makerij. Bovendien erg koud. Als ontbijt veel te veel scrambled eggs met tomaat verdronken in sweet chilliesaus. Ondanks dit alles is de spirit hoog.
We willen se langste wandeling doen vandaag maar kunne het pad niet goed vinden. Uiteindelijk is het een super tocht van 6 uur in de bossen van de berg. Niet één keer komen we iemand tegen. Dat is wel bijzonde.
De laatste 2 uur is het mistig en daardoor donker. Geeft een magische sfeer. Het laatste uur begint het ook te regenen. Gelukkig hebben we een poncho die we als we hem uitklappen als een groot zeil boven ons kunnen houden. Het loopt wat moeilijker, zeker voor de achterste die maar 30cm van de grond voor zich ziet, maar we blijven redelijk droog.
Het is een groene wandeling. De bomen zijn erg hoog. De oude bomen en planten zijn bedekt met mos en af en toe komen we wat jonge bananen tegen. Wat zal de jungle ons nog meer te bieden hebben?

16 -01

We beginnen de dag met onze duim omhooggevallen. Na 20 min worden we meegenomen achter in een pick-up truck naar Ranau. We ontbijten met nasi goreng in een omelet gevouwen. Als we een bus zien staan doen we een klein sprintte om em te halen. Gelukt, al moeten we op de grond zitten omdat alle stoelen bezet zijn. Na 2 uur krijgen we een upgrade naar 1 heus stoel en een kussenje op de grond waar ik ook mijn benen kwijt kan. Er stappen een aantal mensen uit en komen wat nieuwe erin waaronder 2 Duitsers. Leuke mensen en ook zij weer dat we naar Australië moeten en hoe makkelijk het is om daar werk te vinden.
Als we na 4 uur aangekomen zijn stappen er 7 mensen uit en liggen er 2 tassen te veel. Shit! De bus rijdt precies weg als we realiseren dat deze tassen niet bij ons horen. Wat nu? Moeten we door hun spullen gaan om een naam en/of telefoonnummer te vinden?
Al dat soort vragen en overwegingen. Zeker als er 7 mensen zich mee bemoeien is het moeilijk om het goede te doen. We vinden een naam en facebooken hem.
Het is 3 km lopen naar een hostel, 33 graden en goed benauwd. Onderweg komen we Uncle Tan tegen en bespreken een reservering voor morgen. 3 dagen 2 nachten in de jungle.
Na wat gedoe vinden we een hostel en als we bij het zwembad gaan kijken zien we in de bomen een kleine Oerang oetan. Die hadden we even niet verwacht. Hopen daar nog meer van te zien.
Marit zegt: morgen de jungle in woepie!!


17-01

Change of plans. De regen die we vanacht en vanmorgen hebben ervaren is ongekend en overtreft alle regen die wij ooit gezien hebben. In de kamer moeten we bijna schreeuwen om elkaar te kunnen verstaan. Dit is dus een monsoen bui.
Tijdens het ontbijt besluiten we Uncle Tan te bellen en het een dag uit te stellen. Geen probleem gelukkig. We zien hier ook een bijzondere vogel. Blauw met orange en een redelijk lange snavel... kingfisher?
Met onze tour verzet en de kamer een dagje bijgeboekt is alles weer in orde. De regen blijft valken en het blijft ongelovelijk veel zijn.
Na een paar uur gaan we op een klein droog momentje naar het enige eet tentje in de omgeving. Een oudere vrouw heeft er duidelijk de leiding over haar 3 of 4 dochters. Ze moeten allemaal kijken hoe ze kookt en leren. Tijdens deze lekkere maaltijd barst het weer los. We wachten nog een half uurtje en lopen snel terug door de overstroomde straten.

Niet veel te doen op een dag als deze. We zoeken uit wat we gaan doen na de jungle trek en kijken een film. Voor het eten lopen ee nog een klein blokje om. We houden het bijna droog. Gelukkig hebben we nu 2 poncho's.
Na het eten proberen we het weer te peilen voor de komende dagen. Niet best. Elke dag regen en de ene dag nog meer dan de andere. Hoe zal de tour zijn als het alleen maar regent? Zullen we wel wat doen of gaan we alleen maar naar de jungle om er zonder enig comfort weg te drijven? Het besef begint te dalen dat we het misschien moeten annuleren. Het is niet anders. Het risico ia te groot voor het geld dat we moeten betalen. We balen stevig. Uncle Tan doet er gelukkig niet moeilijk over, dat scheelt. Een ander plan bedenken dus. Voor nu maar gaan slapen. Het regent nog steeds, hard.

18-01

We staan op tijd op omdat we naar het Oerang oetan rehabilitation centre willen. Er loopt een pad door het oerwoud waar de apen los slingeren. Om 10 uur krijgen ze aanvullend eten op de voeserplek. Naast de Oerang oetan zien we ook een aantal andere apen.
Om 13 uur is er pauze tot 14 uur. Wij gaan ook eten.
Op een gegeven moment loopt er een orang oetang op de handreling en moeten wij er langslopen zegt de park medewerker. Als we passeren begint de aap mee te lopen. We lopen zo'n 50 meter met aap en durven hem niet echt aan te kijken. Verhoogde hartslag. Erg ondrukwekkend om die aap van zo dichtbij te zien. Ze zijn zo menselijk met uitdrukking op hun gezicht en ogen die spreken.
In de loop dan de dag komen we er nog een aantal tegen. Om 16 uur, precies als het weer gaat regenen, stappen we in een busje naar Sandakan.

19-01

We hebben besloten om nog een river-cruise te doen. Na wat lezen boeken we een homestay in de jungle bij Maria voor de volgende dag.
Vandaag doen we niet veel behalve genieten van de rauwheid van deze havenstad. Alles is vervallen en er is veel leegstand. Toch heeft het een bepaalde charme.

Jungle boogie bij Maria.
In plaats van dag tot dag te schrijven doe ik hier een verhaaltje over de afgelopen 4 dagen 3 nachten in Sukau bij Maria. Een ervaring die onmogelijk is voor mij om op papier te krijgen.

In een huis op palen wonen Maria, haar man, haar moeder en vaak een aantal broers. Hoe de relaties van ooms en broers en tantes liggen is niet te onthouden en hoewel Maria het elke keer uitlegt, ook om het voor haar zelf te snappen, kunnen wij er geen touw vast aan knopen. In haar huis zijn 3 kamers wast gasten kunnen verblijven. In de tuin staan 3 tenten met het zelfde doel. Ze wonen aan de rivier en als je in de keuken/eetplek (weer een ander hutje) zit kijk je mooi over de rivier en de omgeving.
We zijn gearriveerd samen met een stel. Een chinese meisje en een Slowaak die al 6 jaar in China woont. Er zijn ook 2 andere gasten. Een Nederlander en een Australische.
Het programma voor de aankomende dagen is als volgt: 5x river-cruise en 2x jungle trek. Van beide zal er 1 in het donker zijn. De gidsen die ons meenemen zijn broers va Maria. Ashley, Mus en Sha. Allemaal een goede vervolg opleiding gehad in de dieren die hier leven en de omgeving.
We zijn overweldigt door de hoeveelheid informatie die ze ons kunnen geven tijdens het dieren spotten. Ook als je vragen gaat stellen weten ze deze goed te beantwoorden. Ze weten alles over de apen en welke groepen/clans er zijn en hoe lang de jongen bij hun moeder blijven en alle correcte wetenschappelijke namen voor de dieren. De vogels kunnen zonder moeite spotten voordat wij enig idee hebben dat het niet gewoon een tak is. Nog een plus punt is dat ze goed Engels kunnen. Ook zeer sympathiek en in voor een grapje. Perfecte gidsen dus.
Een aantal hoogte punten van de tours zijn de Probiscus monkey, longtail-, shorttail-,pigtail mekak een krokodil, verschillende hornbill vogels, viper snake, andere vogels en een soort vossen met vleugels. Ons persoonlijke hoogtepunt was een ontbijt in de boot op een meer in een miezer buitje. De ochtend cruises beginnen om 6 uur en het ontbijt en de koffie gaan dan mee de boot in. De rust van de omgeving en het lanschap werken uitstekend op het humeur.
We hebben redelijk geluk gehad met het weer. Hoewel hey 16 van de 24 uur heeft geregend zaten we tijdens de river-cruises redelijk droog. De jungle treks stelde wat minder voor. Een rondje van 20 min waarin we vooral bloedzuigers hebben opgeveegd. Je voeten je buik en handen en zelfs in je haar. Nergens veilig voor die krengen.
Als we niet op pad waren konden we bij Maria chillies. Omdat wij een extra nacht hadden geboekt hebben we daar goed gebruik van gemaakt. Als we hier zaten kwamen haar buurjongens van 5, 7 en 8 ( die laatste was ook al oom) snel aan gelopen om Uno en spoon te spelen. Marit heeft zeker wel 100 potjes gedaan.
Het eten was voor lunch en diner altijd rijst met een soort curry prutje met aardappel en kip of vis en wat groente als kool en pompoen. Alles uit eigen tuin behalve de vis natuurlijk. Die kwam uit de rivier.

Het streven van Maria is om niet de homestay te runnen alleen voor haar zelf. Ze wil graag aan de community geven doormidden van mensen erbij betrekken en de kinderen uit te nodigen als er gasten zijn om hun Engels te oefenen en mee te gaan om dieren te leren spotten. Haar tante kwam ook nog om te koken en zo doet iedereen wat. Tof om te zien hoe men elkaar probeerde te helpen en bewust met de omgeving omgaat.

We hebben de afgelopen dagen veel gezien en over dieren geleerd. Maar het meest zal de gastvrijheid, de vriendelijkheid en de sympathie van deze slimme mensen ons bij blijven. Ontzettend leuke ervaring en zeker een hoogtepunt van onze reis!

23-01
Terug naar Kota Kinabalu. Een bus tocht van 6 uur. Ging redelijk snel met als enige klacht dat ik recht onder de airco zat. Die moet in de bussen hier altijd op vries stand.
Die avond is de opening van Chinees oud en nieuw. Een groot open veld staat vol met eet tentjes en er is een groot podium waar kleine meisjes hun stukje dansen. Er zijn ook oudere performers maar die klinken niet beter dan de jonge kinderen. Het hoogtepunt was toen er 3 draken onder luidt tromgeroffel het veld op kwamen. Vervolgens heeft 1 draak de gepaste dans gedaan. 2 mannen gaan in het pak en springen tussen hoge palen heen en weer. Soms op elkaars schouders en soms achterwaarts. We sluiten hem af met vuurwerk en een paar belangrijke mensen die met stokjes op het podium sla moeten mengen. Dat is een gebruik.

24-01

We vliegen met Malasian airbags naar Kuching. De vlucht duurt 1 uur en 15 min. Binnen die tijd stijgen we op wordt iedereen voorzien van drinken en lunch en kunnen ze het optijd opruimen voordat we landen. Je kan zelf op je eigen schermpje een film voor de helft kijken. Erg sjiek! Waar doen ze het dan toch van en waar bezuinigen ze wel op? We denken er niet te veel over na want ze hebben hun geschiedenis niet echt mee.
Aangekomen verkennen we de stad een beetje. Ziet er gezellig uit met veel hippe koffie tentjes en andere barretjes. We eten westers en dat bevalt goed.

25-01

Niet veel te melden. De verkoudheid van de airco heeft doorgezet met 2 dagen ziek op bed als gevolg. Helaas pindakaas.

28-01

Gisteren hebben we al onze reis administratie gedaan. Visa geregeld en vluchten geboekt. Nu kunnen we relaxed naar het Bako park. Er zijn 4 nachten geboekt in een hutje waar we vandaag heen gaan.
De reis verloopt prima doch wat langzaam Door het wachten op bus en boot. Als we met de boot aankomen lopen we in de zon over het strand richting HQ. Bijzondere rots formaties met mooie kleuren staan op het strand. Vooral Marit is helemaal in haar nopjes met de zon en de omgeving. Ook hier zien we al snel Probiscus monkey en mekak apen. Ook veel wilde zwijnen.

Verdere dagen in Bako park.

Er zijn een aantal zelfstandige wandelingen die je kan maken. We doen er een aantal waarvan de meeste Door de bush gaan met soms hier en daar een aap of zwijn. Andere lopen over heuvels naar een uitzicht punten de zee. We hadden het idee dat het er soms op de veluwe leek.
Het weer was goed. Geen regen en lekker warm. Hoge luchtvochtigheid waardoor er niet tegenvoeters zweten aan te drinken leek.
Na het wandelen konden we in de kantine wat te drinken krijgen. Het personeel zat daar 4 dagen aan de buis gekluisterd om de volledige Harry Potter reeks te kijken. Er is niet veel te doen voor deze mensen want ze maken (koken kan je het niet noemen) elke dag de zelfde gerechten zonder enige liefde voorneemt buffet. Dit is ook onze enige maar grote klacht over het park.
De kantine kijkt uit over de zee en dit is ook de plek waar rond etenstijd veel apen zich verzamelen. Het is ten strengste verboden om ze te voeren. Ze kunnen uitstekend voor zichzelf zorgen. Ze stelen de friet gewoon van je bord. Natuurlijk schrikt iedereen nogal als et in een keer een aap op je tafel staat. Die aap weet dit en duwt zo snel als mogelijk zoveel mogelijk frieten in zijn mond. Paar seconde later zit hij 20 meter verder op een paaltje rustig de friet te eten. We hebben zelfs apen uit blikjes zien drinken.

Ook een mangrove wandeling gemaakt toen het eb was. Ook hier meer dan genoeg dieren. Wel wat kleiner maar veel al eens eerder gezien bij David Attenborough. Bijvoorbeeld de mudskipper en de krab met 1 Over ontwikkelde klauw.
Bako was ook een succes. Mooi park veel verschillende natuur en een prima slaap plek. Nu wel wat behoefte aan een fatsoenlijke maaltijd en wat stedelijke buzz...

01-02

Fijn om weer in een stad te zijn. Kuching. Alleen de avond is het vermelden waard. Op terrasjes gezeten en bier gedronken. Eerst een soort Europese stijl en later bij de Chinees op plastic met bier uit blik. Smaakt goed.